Analiza fundamentalna na rynku walutowym polega na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w oparciu o wydarzenia gospodarcze, społeczne i polityczne w danym kraju jak i na całym świecie. Istnieje ogromna ilość czynników fundamentalnych, które mogą wpływać na kursy walut dlatego też baczne śledzenie wydarzeń w interesujących nas gospodarkach wymaga dużo czasu i skupienia. Inwestor korzystający z tego rodzaju analizy zwraca szczególną uwagę na dane i wskaźniki makroekonomiczne, które mogą świadczyć o stanie gospodarki i w związku z tym mogą mieć wpływ na rozkład sił popytu i podaży na danej walucie. Zdarza się, że w ciągu jednego dnia może być publikowanych wiele ważnych wskaźników makroekonomicznych wpływających na kurs danej pary walutowej co w konsekwencji prowadzi do wysokiej zmienności i wahań kursu. Dlatego też strategia inwestowania opierająca się na podejmowaniu decyzji na podstawie publikacji danych makroekonomicznych jest ryzykowna, wymaga dużej wprawy i szybkości reakcji. Często zdarza się, że przed publikacją dochodzi do zdecydowanych ruchów ceny kiedy to inwestorzy starają się zdyskontować nadchodzące wydarzenia zajmując pozycję długa lub krótką na danej parze walutowej.
Wskaźniki analizy fundamentalnej:
Spójrzmy zatem jakie wskaźniki makroekonomiczne brane są pod uwagę podczas podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Indeks menedżerów logistyki PMI (Purchasing Manager Index) – indeks badający aktywność sektora produkcyjnego tworzony w oparciu o ankiety przeprowadzone wśród kadry kierowniczej odpowiedzialnych za zamówienia, produkcję, zatrudnienie i poziom zapasów w największych firmach w kraju. PMI jest wskaźnikiem dobrze obrazującym stan koniunktury gospodarczej, gdyż jeżeli menedżerowie przewidują wysoki popyt na wytwarzane produkty to są skłonni zwiększyć poziom zamówień i zatrudnienia i odwrotnie. Punktem odniesienia jest poziom 50 punktów. Każdy wynik powyżej tej granicy oznacza rozwój w sektorze produkcyjnym natomiast wskazanie poniżej 50 punktów intepretuje się jako oznakę recesji. Duże rozbieżności pomiędzy rzeczywistym wynikiem a prognozami rynkowymi mogą doprowadzić do nagłych wzrostów lub spadków kursu określonej pary walutowej. Wskaźnik PMI publikowany jest co miesiąc.
- PKB (Produkt Krajowy Brutto) – Należy do grupy najważniejszych wskaźników obrazujących stan danej gospodarki. PKB mierzy wartość dóbr i usług wytworzonych przez gospodarkę. Zawiera w sobie ważne informacje takie jak wielkość konsumpcji , zamówienia publiczne czy bilans handlu zagranicznego. Zazwyczaj publikowany jest w ujęciu kwartalnym lub rocznym, a jego zmiana jest podstawowym wyznacznikiem wzrostu gospodarczego. Wynik dużo lepszy od prognoz może pozytywnie wpłynąć na kurs danej waluty i ją umocnić.
- Indeks cen dóbr konsumpcyjnych (CPI) – najpopularniejszy na świecie indeks badający wzrost cen towarów i usług, czyli inflację. Jego konstrukcja polega na stworzeniu koszyka towarów, które nabywa przeciętne gospodarstwo domowe, a następnie na badaniu dynamiki zmiany cen znajdujących się w nim produktów. Dokładna konstrukcja może się różnić w zależności od kraju. Generalnie inflacja wyższa od oczekiwań rynkowych powoduje wzmożoną presję na podwyższenie stóp procentowych w konsekwencji prowadząc do wzrostu kursu danej waluty jednak poziom inflacji wyższy od celu określonego przez bank centralny danego kraju jest zjawiskiem niepożądanym. Publikowany w ujęciu miesięcznym bądź rocznym.
- Indeks cen dóbr produkcyjnych (PPI) – Wskaźnik badający dynamikę zmiany cen na poziomie producenta czyli na rynkach hurtowych i towarowych. Indeks w zależności od kraju może być skonstruowany w różny sposób. Odczyty PPI intepretuje się podobnie jak wskazania indeksu CPI jednak dodatkowo indeks cen dóbr produkcyjnych można traktować jako wskaźnik prognozujący przyszłą inflację konsumentów, gdyż wzrost kosztów pojawiający się na poziomie producentów zawsze w pewnym momencie zostanie przeniesiony na klientów co w konsekwencji doprowadzi do wzrostu cen towarów.
- Sprzedaż detaliczna – Wskaźnik badający dynamikę zmian sprzedaży na poziomie konsumentów, a więc zwraca uwagę na wartość dóbr i usług finalnych kupionych przez konsumentów. Należy do użytecznych wskaźników w zakresie badania presji inflacyjnej i przewidywania prawdopodobieństwa zmiany poziomu stóp procentowych przez bank centralny. Wydatki wyższe od prognoz rynkowych powinny pozytywnie wpłynąć na kurs danej waluty, natomiast odczyty publikowane są w ujęciu miesięcznym.
- Sprzedaż hurtowa – Obejmuje badanie dynamiki sprzedaży hurtowej, a więc sprzedaży dokonywanej pomiędzy detalistami. Na jej podstawie można prognozować odczyty sprzedaży detalicznej, gdyż jeżeli detaliści przewidują wzrost sprzedaży wśród konsumentów to są skłonni zamawiać więcej towaru. Wyniki lepsze od oczekiwań pozytywnie wpływają na zachowanie danej waluty i podobnie jak sprzedaż detaliczna, jej wyniki publikowane są w ujęciu miesięcznym.
- Produkcja przemysłowa – Zawiera dane dotyczące ilości dóbr wyprodukowany przez sektor przemysłowy, w tym kopalnie. Dynamika zmian prezentowana jest w ujęciu miesięcznym lub rocznym i jest dobrym wskaźnikiem obrazującym obecny stan koniunktury gospodarczej. Wyniki lepsze od oczekiwań rynkowych powinny doprowadzić do wzrostu kursu danej waluty.
- Zamówienia na dobra trwałego użytku – Wskaźnik obrazujący zmiany poziomu zamówień na dobra trwałego użytku w Stanach Zjednoczonych. Do dóbr trwałego użytku zaliczamy te o okresie amortyzacji dłuższym niż 3 lata. Można go uznać za wskaźnik wyprzedzający, gdyż wyższy poziom zamówień może oznaczać większy poziom przyszłej produkcji.
- Stopa bezrobocia – Podstawowa miara stanu rynku pracy, która przedstawia stosunek osób aktywnie poszukujących pracy do osób aktywnych zawodowo. Mimo, że jest to wskaźnik odzwierciedlający sytuację gospodarczą z opóźnieniem, to jest on bacznie obserwowany przez inwestorów, gdyż obok dynamiki PKB i poziomu inflacji należy do grupy najważniejszych wskaźników makroekonomicznych. Wyższa ilość bezrobotnych będzie miała negatywny wpływ na kurs waluty danego kraju. W Stanach Zjednoczonych stopa bezrobocia jest ważnym czynnikiem, który Rezerwa Federalna uwzględnia w zakresie prowadzonej polityki monetarnej. Może być publikowany miesięcznie, kwartalnie lub rocznie.
- Zatrudnienie w sektorze pozarolniczym (Non-farm payroll) – Najważniejszy raport z amerykańskiego rynku pracy stanowiący ocenę jego stanu i ogólnej koniunktury gospodarczej w stosunku do poprzedniego miesiąca. Tworzony przez Departament Pracy zawiera dane dotyczące zatrudnienia z wyłączeniem sektora rolniczego i rządowego. Najważniejszą informacją z raportu jest liczba nowych miejsc pracy i generalnie uważa się, że miesięczny przyrost o średnio 160 tysięcy w ciągu pół roku jest przejawem ożywienia gospodarczego. Oprócz tych danych możemy również poznać informację dotyczące średniej godzinowej płacy, średniego czasu pracy w tygodniu. Jeżeli wskaźnik NFP w badanym okresie okazał się być wyższy niż prognozy rynkowe to powinno to pozytywnie wpłynąć na dany kurs walutowy.
- Cotygodniowa liczba wniosków o zasiłek – Publikowany w każdy czwartek raport dotyczący liczby nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych w Stanach Zjednoczonych. W związku z wysoką częstotliwością publikacji jest to dobry wskaźnik obrazujący ogólny stan amerykańskiego rynku pracy. Dane znacznie odbiegające od przewidywanych wartości mogą mieć wpływ na kurs danej waluty.
- Indeks Instytutu zarządzania podażą w USA (ISM) – Publikowany w ujęciu miesięcznym wskaźnik będący amerykańskim odpowiednikiem indeksu menedżerów logistyki. Ankietowanych jest 400 menedżerów wybranych firm, oddzielnie dla sektora przemysłowego oraz usługowego. Odczyty przewyższające poziom 50 uznawane są za sygnały świadczące o rozwoju produkcji i całej gospodarki natomiast odczyty poniżej tego poziomu mogą świadczyć o spowolnieniu i recesji produkcji i gospodarki.
- Wskaźnik zaufania konsumentów (Consumer Confidence) – Comiesięczna ankieta przeprowadzana wśród 5 tysięcy gospodarstw domowych w Stanach Zjednoczonych badająca ich nastawienie do obecnej sytuacji gospodarczej jak i przewidywania i oczekiwania na najbliższe 6 miesięcy. Wydatki konsumenckie stanowią około 70% amerykańskiego PKB dlatego inwestorzy z uwagą przyglądają się nastrojom panującym wśród konsumentów, bo to ich przyszłe wydatki mogą mieć wpływ na poziom inflacji i kurs walutowy.
- Indeks nastrojów Ifo – Indeks przygotowywany przez Instytut Gospodarki w Monachium badający nastroje wśród niemieckich przedsiębiorców. Badanie przeprowadzane jest na podstawie comiesięcznych ankiet około 7 tysięcy przedsiębiorców, które sprawdzają ich oczekiwania gospodarcze co do najbliższych 6 miesięcy. Ifo stanowi najważniejszy i najbardziej wiarygodny wskaźnik określający koniunkturę niemieckiej gospodarki jak i całej strefy euro. Odczyty powyżej 100 świadczą o pozytywnym nastawieniu do przyszłości natomiast poniżej o negatywnym.
- Indeks Instytutu ZEW – Comiesięczna ankieta przeprowadzana wśród około 300 inwestorów instytucjonalnych i analityków badająca ich przewidywania i prognozy stanu koniunktury i rynku kapitałowego w Niemczech, USA, Japonii i strefie euro. Przeprowadzana przez Europejskie Centrum Badań nad Gospodarką.
- Bilans handlowy – Stanowi różnice pomiędzy wartością dóbr i usług eksportowanych i importowanych. Pozwala na określenie konkurencyjności danej gospodarki. W przypadku gdy występuje nadwyżka handlowa, czyli sytuacja w której więcej dóbr i usług jest eksportowanych niż importowanych, dochodzi do wzmożonego popytu na daną walutę, gdyż jest ona niezbędna do zakupu dóbr i usług wytwarzanych przez gospodarkę z nadwyżką handlową. Dane publikowane są w ujęciu miesięcznym.
Wskaźniki i dane makroekonomiczne nie należą do jedynych czynników mających wpływ na kursy walut. Inwestorzy na całym świecie z wielką uwagą śledzą poczynania banków centralnych i ich przedstawicieli. Polityka pieniężna jest jednym z najważniejszych czynników fundamentalnych mających wpływ na notowania waluty. Każdy bank centralny stawia sobie za cel utrzymanie stabilności cen w tym celu odpowiednio prowadząc politykę pieniężną. Podstawowym narzędziem które ma wpływ na kurs danej waluty i którym bank centralny może zarządzać jest poziom stopy procentowej. Wyższe stopy procentowe przy założeniu odpowiednio prowadzonej polityki pieniężnej i opanowanej inflacji, prowadzą do wzrostu kursu danej waluty, gdyż dochód z tytułu posiadania aktywów w tej walucie jest wyższy niż z aktywów w krajach o niższych stopach procentowych. Dlatego informacja o obniżeniu stopy procentowej doprowadza do mocnego uaktywnienia się strony podażowej, która decyduje się na sprzedaż waluty danego kraju. Jeżeli sytuacja gospodarcza w danym kraju przez dłuższy czas balansuje na granicy recesji mimo obowiązywania ultra niskich stóp procentowych to bank centralny może się zdecydować na przeprowadzenie radykalnych działań w postaci programów luzowania ilościowego (skupu aktywów z rynku). W takiej sytuacji inwestorzy decydują się na sprzedaż danej waluty, ponieważ znaczny wzrost podaży pieniądza powstający w wyniku przeprowadzania programu luzowania ilościowego prowadzi do spadku notowań waluty.